روشن کردن آتش (معمولا به صورت شمع یا چراغ) در شب اول قبر، یک سنت نمادین است که اهداف مختلفی دارد:
نماد روشنایی راه متوفی: اعتقاد بر این است که این نور، مسیر روح متوفی را در عالم برزخ روشن می کند و باعث میشد او در تاریکی و تنهایی نخستین شب در قبر احساس آرامش کند.
دفع شیاطین و موجودات شرور: در باورهای کهن، نور (به ویژه نور آتش) نمادی برای دور کردن ارواح خبیثه و شیاطین است تا متوفی در امان بماند.
نشانه احترام و یادبود: این کار یک عمل احترامآمیز از سوی بازماندگان است تا نشان دهند فرد فوت شده تنها نیست و آنها برایش دعا و فاتحه میفرستند.
پایه در روایات: اگرچه به طور مستقیم دستور “روشن کردن آتش” در متون دینی نیامده، اما بر اساس برخی روایات، تلاوت قرآن (به ویژه سورههای خاص) و خواندن دعا برای میت در شب اول قبر بسیار توصیه شده است. نور شمع یا چراغ میتواند نمادی فیزیکی از این نور معنوی (نور قرآن و دعا) باشد که زندگان برای مرده میفرستند.
نگاه دقیقتر و اسلامی:
از منظر اسلام ناب، آنچه که برای متوفی در قبرش سودمند است، اعمال معنوی است، نه لزوماً اعمال فیزیکی مانند روشن کردن آتش. مهمترین کمکها به میت که در روایات بر آنها بسیار تأکید شده عبارتند از:
خواندن قرآن: به ویژه خواندن سورههای الملک، یس، الفاتحه و اهدا ثواب آن به روح متوفی.
خواندن دعا:دعا برای بخشش گناهان و آرامش متوفی.
صدقه دادن: دادن صدقه به نیابت از متوفی.
بنابراین، میتوان عمل روشن کردن شمع یا چراغ را به عنوان یک نماد فرهنگی از این اعمال معنوی تفسیر کرد که نشاندهنده قصد بازماندگان برای فرستادن نورِ (نمادین) قرآن و دعا برای متوفی است.
نتیجهگیری:
روشن کردن آتش در شب اول قبر یک عرف فرهنگی و نمادین است که از باورهای عمیق مردم دربارهٔ کمک به متوفی در سفر پس از مرگ سرچشمه میگیرد. در حالی که این عمل به خودی خود ممکن است مستقیماً در دین دستور داده نشده باشد، اما میتوان آن را نشانهای از نیت خیر و درخواست آرامش برای مرده دانست، به شرطی که اصل کمک واقعی به میت (قرائت قرآن، دعا و صدقه) فراموش نشود.
این رسم بیشتر در بین شیعیان ایران رایج است و در بسیاری از فرهنگهای دیگر اسلامی ممکن است به شکل دیگری بروز کند.
بنظر شما چرا شب اول قبر آتش روشن میکنن نی نی سایت ؟